Na de verkoop van een paard vindt gewoonlijk ‘levering’ en ‘aflevering’ plaats. Deze juridische begrippen lijken misschien veel op elkaar, maar ze hebben elk hun eigen context en betekenis. In dit artikel worden de begrippen ‘levering’ en ‘aflevering’ uitgelegd.

Inleiding

Voor bepaalde rechten en plichten is het van belang vast te stellen wanneer levering of aflevering plaatsvindt. Een voorbeeld in die laatste categorie is de zogenoemde garantietermijn bij consumentenkoop: als het paard een gebrek heeft dat binnen zes maanden na aflevering aan het licht komt, wordt (in beginsel) vermoed dat het paard bij aflevering niet aan de koopovereenkomst heeft beantwoord. Daarom is van belang om te weten wat de begrippen ‘levering’ en ‘aflevering’ inhouden.

Levering

Het begrip ‘levering’ komt aan de orde als het gaat om de overdracht van eigendom. Een van de vereisten voor eigendomsoverdracht is levering. Levering kan op een ander moment plaatsvinden dan aflevering. Denk aan de situatie dat de koper en verkoper bij het sluiten van de koopovereenkomst afspreken dat het paard door ondertekening van de koopovereenkomst meteen eigendom wordt van koper, maar voorlopig op stal blijft staan bij verkoper, zodat die er nog enkele wedstrijden mee kan rijden en pas daarna het paard op de stal van koper aflevert. Het paard is dan geleverd, maar nog niet afgeleverd.

De verkoper van het paard zal het paard over het algemeen in zijn macht hebben. In dat geval vindt levering volgens de wet plaats door het bezit van het paard te verschaffen aan de koper.

Volgens de wet is ‘bezit’ “het houden van een goed voor zichzelf”. Iemand bezit dus een paard als hij dat paard voor zichzelf houdt, dat wil zeggen: daarover macht uitoefent. De ‘bezitter’ kan de eigenaar van het paard zijn, maar dat hoeft niet. Iemand die een paard houdt voor een ander is daarvan ‘houder’. Iemand die een pensionstal exploiteert waar paarden van anderen op stal staan, is houder, maar geen bezitter van die paarden. Hij houdt die paarden immers niet voor zichzelf, maar voor hun eigenaren.

Er zijn verschillende manieren om het bezit van een paard aan de koper te verschaffen. De eerste manier is door feitelijke overgave van het paard, zodat de koper de feitelijke macht over het paard kan uitoefenen. De verkoper kan de koper die het paard komt ophalen bijvoorbeeld het touw aan het halster dat het paard om heeft overhandigen. Het is niet steeds nodig om de feitelijke macht over het paard aan de koper te verschaffen. Het kan ook door een verklaring.

Denk aan de situatie dat een manegebedrijf eigenaar is van een manegepaard. Het manegebedrijf bezit het paard en houdt dat voor zichzelf. Het manegebedrijf verkoopt het manegepaard aan een manegeklant. Het paard blijft op het manegebedrijf staan. De manege verklaart (bijvoorbeeld in de koopovereenkomst) dat de manege het paard voortaan voor de koper houdt. Ook dan is het paard geleverd en de eigendom overgedragen. De omgekeerde situatie is ook mogelijk. Het paard van de verkoper staat al een tijdje bij de koper op stal en is vervolgens door de koper gekocht. Een verklaring is ook voldoende als een derde het paard voor de verkoper hield en het paard na overdracht voor de koper houdt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de verkoper het paard op een pensionstal had gestald en het paard na de koop op die pensionstal blijft gestald. Het bezit gaat overigens pas over als de derde de bezitsoverdracht heeft erkend of de koper of verkoper die bezitsoverdracht aan de derde heeft meegedeeld.

Aflevering

Het begrip ‘aflevering’ komt voor in de wettelijke regeling over koop. Op grond van de wet is de verkoper niet alleen verplicht om het paard in eigendom om over te dragen, maar ook om het paard af te leveren. Volgens de wet wordt met ‘aflevering’ bedoeld “het stellen van de zaak in het bezit van de koper”, zoals bij het voorbeeld over de overhandiging van het halstertouw of door het laden van het paard op de trailer van de koper. Aflevering is dus bezitsverschaffing aan de koper. Meestal vindt aflevering op het zelfde moment plaats als de levering, maar dat hoeft dus niet.

Conclusie

Het juridische begrip ‘levering’ heeft betrekking op de overdracht van eigendom. Het juridische begrip ‘aflevering’ heeft betrekking op de feitelijke bezitsverschaffing aan de koper. Doorgaans vindt levering van een paard plaats door bezitsverschaffing aan de koper, maar het kan ook anders. Wanneer en hoe levering en aflevering precies plaatsvinden, hangt uiteindelijk af van de afspraken die partijen daarover maken en de uitvoering die zij daaraan geven.

Wibe Reddingius