Een paard is een kostbaar bezit. Daarom is vaak sprake van gedeeld eigenaarschap. Samen eigenaar zijn van een paard goed zolang de eigenaren op één lijn zitten en het met elkaar eens blijven, maar conflicten liggen op de loer.
Gedeeld eigendom
Wanneer er sprake is van meerdere eigenaren van een paard spreekt men juridisch van meerdere aandelen in het paard. Aandeelhouders zullen, als zij verstandig zijn, een aandeelhoudersovereenkomst sluiten. Die aandeelhoudersovereenkomst regelt de verhoudingen tussen partijen, niet alleen zolang het eigendom voortduurt en partijen met elkaar door één deur kunnen, maar ook wanneer de eigenaren om wat voor reden dan ook van mening gaan verschillen.
Een voorbeeld
Twee vrienden besluiten samen een veelbelovend jong springpaard te kopen. Zij verwachten dat hun super talent een mooie investering zou kunnen zijn. De training van het paard verloopt veel voorspoediger dan beide vrienden ooit hadden durven dromen en het paard bereikt binnen de kortste keren de nationale top. Helaas komt net op dat moment een van de vrienden door privéomstandigheden in financiële problemen. Als geluk bij een ongeluk, wordt hij benaderd door iemand die bereid is een astronomisch bedrag te betalen voor 100% eigendom van het talentvolle springpaard. De vriend met de financiële problemen heeft hier uiteraard oren naar en wil het paard zo spoedig mogelijk verkopen. De andere vriend, die niet in financiële problemen verkeert, wil het paard nú nog niet verkopen, maar pas over enige tijd, in de hoop dat de opbrengst dan nog hoger is. Er ontstaat een conflict. Dat conflict gaat al snel niet eens meer over de verkoop, maar ook over het management van het paard. Hoe moet dit conflict nu worden opgelost? Onze vrienden hebben daarvoor nooit afspraken gemaakt. Zij hebben zelfs nooit van te voren nagedacht over alle conflictonderwerpen die hen nu verdeeld houdt.
De aandeelhoudersovereenkomst
Een aandeelhoudersovereenkomst kan hier uitkomst bieden. In zo’n overeenkomst regelen de aandeelhouders van tevoren hun rechten en plichten over en weer. Die afspraken zijn bindend. Door het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst worden partijen gedwongen om op voorhand al over belangrijke zaken na te denken en dat kan conflicten voorkomen.
Kosten en opbrengsten
De aandeelhouders die samen eigenaar zijn van een paard moeten af spreken wie voor welk aandeel welke kosten draagt. Denk hierbij aan kosten voor stalling, verzorging, hoefsmid, training, veterinaire zorg, transport, harnachement. Uiteraard kunnen er nog veel meer kosten zijn. Naast de kosten dient ook te worden nagedacht over de opbrengsten. Daarnaast dienen afspraken te worden gemaakt over wie besluiten met betrekking tot te maken kosten en te genereren opbrengsten mag nemen en hoe die besluiten moeten worden genomen. Bij een pony voor de kinderen die je met vrienden deelt, zal dat eenvoudiger zijn, dan bij een springdekhengst met 15 eigenaren die op internationaal topniveau wordt uitgebracht, maar de conflicten zijn bijna net zo vervelend.
Niet ondenkbaar is dat een aandeelhouder in een paard om wat voor reden dan ook, al dan niet voortijdig, wenst uit te stappen. Hoe gaan partijen daar dan mee om? Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen een ‘good leaver’ en een ‘bad leaver’. Er zal dan in de aandeelhoudersovereenkomst gedefinieerd moeten worden wat een good leaver is en wat een bad leaver is en onder welke omstandigheden en onder welke voorwaarden een good leaver of een bad leaver kan dan wel moet uittreden.
Aandelen in het paard verkopen
Als het dan zover is dat een aandeelhouder uittreedt en zijn aandelen overdraagt aan een of meerdere andere aandeelhouder(s), dan is het prettig wanneer van tevoren afspraken zijn gemaakt over de prijs van die aandelen. Verder dienen er afspraken te worden gemaakt over hoe een aandeelhouder zich dient te gedragen nadat hij zijn aandelen aan de overige aandeelhouder(s), of aan een derde, heeft verkocht. Ook afspraken over wat er gebeurt wanneer een van de aandeelhouders zijn/haar aandeel in het paard wil verkopen aan een derde dienen te worden geregeld in een aandeelhoudersovereenkomst. Hebben de overige aandeelhouders de plicht om mee te verkopen of mogen ze mee-verkopen aan die derde? Ook kunnen aandeelhouders afspreken dat gedurende een bepaalde periode de aandelen in het paard niet mogen worden verkocht. Waar meestal helemaal niet van te voren over wordt nagedacht, zijn afspraken over de afwikkeling van de samenwerking indien het aandeelhouderschap noodgedwongen eindigt, bijvoorbeeld en niet onbelangrijk door de dood van het paard.
Voorkom conflicten
Een man een man, een woord een woord, geldt helaas ook in de hippische wereld allang niet meer. En toch heeft het leeuwendeel van de ons bekende sportpaarden twee of meer eigenaren zonder dat afspraken zijn gemaakt over management, besluitvorming, kosten en opbrengsten, uittreding, meeverkopen, waardebepaling, geheimhouding, relatie- en concurrentiebedingen en over dead-lock situaties waarin de stemmen staken. Met een gedegen aandeelhoudersovereenkomst kunnen heel veel conflicten worden voorkomen.
Wibe Reddingius is advocaat en partner bij Langelaar Klinkhamer Advocaten. Hij specialiseert zich op het gebied van het ondernemingsrecht, contractenrecht en (internationaal) handelsrecht. Daarnaast is Wibe specialist op het gebied van het hippisch recht en is hij als zodanig advocaat van bekende ruiters en amazones, fokkers, handelaren en hippische brancheorganisaties. Vragen naar aanleiding van deze blog post? Neem contact op met Wibe door te mailen naar reddingius@langelaarklinkhamer.com.